Waqala ezenzela yena ngoba edinga iqhwa kanti kuzochuma ibhizinisi njengoba esedayisela amathaveni nabantu bemicimbi. Uxoxe noSLINDILE KHANYILE
LANGA limbe ngo-2018 uNksz uNompumelelo Ngcobo wayedinga iqhwa, wase ekhetha ukufaka izitsha ezinamanzi kwi-freezer yakubo, lahlangana kanjalo iqhwa kwafezeka isidingo sakhe.
Uqhubekile ezenzela yena kodwa kuthe elalele uhlelo lwamabhizinisi kuKhozi FM ngo-2019 kwasa ngokunye wabona ukuthi angakushintsha lokhu akwenze ibhizinisi, iqhwa alidayisele abanye abantu.
Wasukuma emva kwaloko wathenga izitsha ze-enamel eziwu-20, izikhwama zeplastiki eziwu-4kg nezinto zokuzibopha. Waqala wakhangisa ngomkhiqizo wakhe wagxumeka ibhodi elitshela abantu ngeMapholoba’s ICE, kwathi nomfowabo wamsiza ukuyifafaza le ndaba ezinkundleni zokuxhumana.
Namhlanje uNksz uNgcobo waseGeorgedale, eHammarsdale, eThekwini, usenomshini omkhulu wokwenza iqhwa njengoba umsebenzi wakhe udlondlobala kanti nokuvalwa kwezwe kumsizile ngoba eyakhe indawo bekungenye yalezo ezimbalwa iqhwa ebelitholakala kuzona njengoba lezi ezivamile bezivaliwe ngoba iningi lazo lidayisa notshwala.
“Sengithenge oplastiki, bengilihlakaza iqhwa ngaphambi kokulipakisha. Kodwa ngo-2019 sengizitshela ukuthi ake ngiyenzisise le nto ngasengiqala ngifaka nama-cube ngoba mina ngangicabange nje ukudayisa leli elihlakaziwe kuphela. Ngithenge ama-tray ama-cube, ngathenga nelinye ifriji ngoba umsebenzi uma ukhula indawo ibingasekho kuleli lasekhaya engaqala ngalo,” kukhumbula yena.
Uthe ukumenywa akhulume ngebhizinisi lakhe kuKhozi FM kumenzele lukhulu njengoba umsebenzi ukhule ngamandla.
“Ngibeke imali kwase kuthi ngonyaka odlule ngathenga umshini omkhulu engiwuxhuma empompini bese wakha iqhwa. Kodwa angiyekile ukusebenzisa izindishi lezi engaqala ngazo.
“Isifiso sami esikhulu ukuba ne-cold room, angidli ngisho isenti ngoba ngisebenzela imali ye-cold room. Ngesikhathi izwe livaliwe bekusebenzeka kakhulu ngoba izindawo ezifana noTops bezivaliwe, ngakho abantu bebeza kimina ngithole abantu abaqhamuka elokishini; omunye ubuthi uyambuza akutshele ukuthi uqhamuka eSankontshe, eMophela… kungisizile ukukhuluma emsakazweni angifuni ukuqamba amanga,” kusho uNksz uNgcobo.
Leli bhizini uliqale ngemali engaphezudlwana kukaR500 ngoba ifriji aqala ngalo ngelakubo. Isikhwama seqhwa elihlakaziwe nelikuma-cube esiwu-4kg siwuR20 kuthi esiwu-2kg sona siwuR12.
“Into engiyitholile wukuthi into ungayithathi kancane noma ngabe uyiqale kanjani. Umfowethu ongasekho wayaye athi kimina ‘ukhona nje kodwa umuntu ozothenga amaqhwa ahlakaziwe?’ Kodwa mina ngangikholelwa kule nto engiyenzayo.
“Ikhulume wena, ukhangise ngomsebenzi wakho. Wuhloniphe futhi umsebenzi. Mina nje amaqhwa ahlala wodwa, kuhlanzekile lapho ngiwabeka khona angiwacuphisi nenyama ngoba loko kungenza abe nephunga noma kuconsele negazi kuwona,” kusho yena.
UNksz uNgcobo uyintatheli futhi uwumthwebuli ngokuqeqeshwa kwakhe njengoba eneziqu zale misebenzi yomibili azithola eDamelin College naseDUT.
Wathi qu kancane kulo msebenzi esebenza njengentatheli ezimele. Emva kwaloko kwamele alandele ubizo lokungenwa ngabantu abadala.
Uke wabamba itoho kwamasipala iminyaka emithathu.
Uthi inselelo enkulu abhekana nayo eyokuhamba kukagesi ngoba kuphazamisa ukusebenza komshini wakhe ngoba usebenza ngogesi.
Ululeke abacabanga ukuzisebenza ngokuthi: “Buka uvule amehlo, uzibuze ukuthi uzohluka ngani wena kulabo abavele bekhona. Akuqali ngami ukudayisa amaqhwa kodwa kwakumele ngiqhamuke nengizohluka ngakho. Uvuleleke nasekutheni abanye abantu bakubonise.”
