Izibiliboco zakhe azehli esiphundu kuphela kodwa zinobuciko endleleni ezihlelwa ngayo oseziphilisa ngothando lwakhe lokupheka futhi obhizinisi lakhe livuthwa ngesivinini. Uxoxe noSLINDILE KHANYILE ngalo
EMVA kweminyaka kuwumsebenzi awenza eceleni ngoba ubesaqashiwe, uNksz uNomvuyo Gwamanda uqunge isibindi kulo nyaka wakhetha ukugxila enkampanini yakhe yokudla, iDelicious Lab ezinze eGoli, eGauteng.
UNksz uGwamanda, oneminyaka ewu-31, wabhalisa le nkampani ngo-2016 esasebenza ebhange njengoba ubepheka uma engekho emsebenzini.
“Ngaqaphela ngo-2011 ukuthi ngiyakuthanda ngempela ukupheka kodwa ngaleso sikhathi ngangigxile ekuphekeleni imicimbi emincane yasekhaya nabangani bami. Yonke into engiyaziyo ngizifundisile ngoba yinto esegazini kimina. Siphekela yonke inhlobo yomcimbi, awukho umcimbi omncane noma omkhulu. Umcimbi omkhulu esengike ngawuphekela ngowawunabantu abawu-100, okwakungumcimbi womuntu owayegubha iminyaka engu-40 azalwa,” kukhumbula yena.
Njengoba uNksz uGwamanda ethe eqala nje ukugxila ebhizinisini lakhe ngokugcwele kwakuhlasela iCOVID-19, ubhekane kanjani naleso simo?
“Bekunzima kakhulu kodwa kungifundisile ukuthi ngisabalale ngomqondo ngoba into engigxile kuyona kube wukufundisa abantu ukupheka ngisebenzisa izinkundla zokuxhumana uFacebook Live no-Instagram Live, nokuyizona vele engithembele kuzona ukukhangisa nokukhulisa ibhizinisi lami. Vele ngangikade ngifisa ukukwenza loku kodwa isikhathi singekho kahle, manje sekungisizile.
“Ngifunde nokuphokophela ngoba ziningi izinkampani eziwile kodwa ngizitshelile ukuthi ngeke ngiliphose ithawula noma kunjani. Kuthe izwe selivuliwe ngokwesigaba sesithathu, saqala sakwazi ukudiliva emakhaya; nokuyinto esiqhubekayo nayo ngoba isonto nesonto siba nezipesheli. Abantu bafaka ama-oda kusenesikhathi, bese siyabahambisela,” kuchaza uNksz uGwamanda.
Okunye akwenzayo wukuphekela abantu emzini yabo ngisho ngabe kuthiwa abanayo imicimbi kodwa bathanda ukuqasha umpheki ozobenzela noma ngabe yisiphi isidlo. Uyazikhethela ukuthi uzozithengela wena ukudla azokupheka noma ufuna yena afike nakho. Uma sebeqedile ukushiya usinki womile nkwe yingxenye yomsebenzi wabo.
Ngale kwezinselelo ezilethwe yiCOVID-19, uthe okunye okuke kwaba yinkinga wukuntula imali yokukhulisa umsebenzi; agcine esekuxazululile ngosizo aluthole kuhulumeni.
“Ingisize kakhulu iNational Youth Development Agency ne-Gauteng Enterprise Propeller noma nakhona bekungelula, ngoba awuvele nje ufike usho ukuthi inkampani yakho yenzani kodwa kunemicikilisho yakhona nakhona okumele uyilandele ngaphambi kokuthi bakuxhase. Umsebenzi wokupheka uyabiza ngoba izitsha nokunye okudingayo kuyabiza; ngakho loku kuxhaswa kungisizile ukuthi ngikwazi ukuthenga lokho. Mina ngibe sengithenga ukudla kokuqala, engiqale ngakho.
“Ukuba wumuntu omusha kuyangisebenzela kakhulu ngoba emcimbini abantu bathanda izinto ezisuke zisemfashinini ngaleso sikhathi, ezinhle nokuqhamuka nendlela entsha yokwenza izinto. Enye into esidla ngayo wukuthi asipheki ngama-spice kodwa sisebenzisa kakhulu amaqabunga emvelo,” kusho uNksz uGwamanda.
Wazalelwa eMlazi ngaphambi kokuthuthela eGoli eneminyaka eyisikhombisa. Nakuba kuhamba kahle okwamanje, njengoba eseqala ngisho ukuphekela osaziwayo, kodwa uzimisele ngokuzihlomisa ngolwazi alufundele manje kulo msebenzi. Eqeda kokuqeda u-matric ngo-2007, wafundela i-corporate communications, ayiyeka emva kweminyaka emibili ngoba ebona ukuthi akayithandi.
“Ngizokwenza izifundo ze-hospitality ukuze ngizothola olunye ulwazi ngoba akwenele ukuthi ngithi nje ngizifundele umsebenzi. Inhloso yami wukuthi ngikhulise ibhizinisi, ugcine usuthola yonke into kimina. Uma kuwukuthi ufuna nekhekhe emcimbini, nalo ngikwenzele, ngikuhlobisele; yonke into nje eyenza umcimbi ube muhle, umculo konke. Ngifuna ukuthi amakhasimende ami ngiwasize enze imicimbi angasoze ayikhohlwa,” kusho uNksz uGwamandla ngeqholo.
Useqale nokuhlanganyela nabanye abantu njengomngani wakhe one-spa osethenga kuyena ukudla uma kunekhasimende lakhe elifisa ukuthi lithole nesidlo uma lizobhucungwa.
