Sikhulu isidingo somshwalense wezempilo eNingizimu Afrika. UMnu Nhlanhla Nene uchazele uSLINDILE KHANYILE ukuthi kungani
ISIPHAKAMISO somshwalense wezempilo iNational Health Insurance (iNHI) akuyona into okumele kubhekwe indaba yemali uma kukhulunywa ngayo kodwa kumele kubukwe ukuthi sizolekelela kuphi.
OwayewuNgqongqoshe wezeZimali eNingizimu Afrika nogxile ekuzisebenzeni manje, uMnu uNhlanhla Nene, usho loku ngenkathi exoxa noMBELE kuleli sonto.
Uthe ukubheduka kweCOVID-19 kukhombisile ukuthi sikhona ngempela isidingo seNHI ngoba kucacile ukuthi usizo lwezempilo alufinyeleli kahle kubona bonke abantu, ikakhulukazi labo abantulayo.
Kade kwaqala ukuphakanyiswa ukuthi kuzomele kwethulwe iNHI eNingizimu Afrika. Ukwethulwa kwayo kuzokwenzeka kancane kancane kanti kulindeleke ukuthi kushaye u-2025 wonke umuntu esefakiwe ngaphansi kwayo.
UNene uthe iNHI iyimpendulo ezinkingeni zezempilo ezikhona. Uyenaba ngaloku kwi-podcast engezansi.
UNene wasula njengongqongqoshe eminyakeni emibili edlule emva kokuxolisela ukuthi akazange asho ukuthi wake wahlangana nomndeni wakwaGupta osolwa ngokuqhwaga amatomu ombuso.
Uthe kungcono ukwehlela ngezansi uma kuwukuthi ukuqhubeka kwakho uhlale enkampanini noma emsebenzini othile kuzothunaza igama laleyo ndawo okuyona noma izwe lakho.
Uthe akukhathaleki ukuthi noma ngabe ikhona indlela yokuthi uzithethelele ngaleso senzo sakho kodwa kungcono udede uma ukuba khona kwakho kungcolisa igama laleyo nkampani.
Ephawula ngokwenzeka ngaphambi kokuthi agcine esulile esikhundleni uNene uthe: “Kuningi okwenzeka (ngaphambi kokuthi asule). Ngiyaye ngikhathazeke uma kwesinye isikhathi sizoqophisana ngezinto (ngeso) umuntu ezibuka yena kunokubheka ukuthi lokho kunamthelela muni ngoba ungazivikela uma ucabanga ukuthi awonanga noma wazi ukuthi awonanga, kodwa uma ukuzivikela kwakho ngoba ungonanga kuzomosha inkampani oyisebenzelayo kungcono wehlele ngezansi ukuvikela leyo nkampani nezwe ngoba ungalisebenzela izwe lakho ngenye indlela kunaleso sikhundla okusona; ngakho akufanele indaba ibe nokuzivikela wena kodwa kumele uvikele inkampani nezwe.
“Sibonile abanye abantu bephika iqhaza labo futhi bangazivikela bafike ezinkantolo futhi kubekhona ababadabukelayo ngoba baseka abantu kunomsebenzi. Ngeshwa angidaliwe kanjalo, ngabona ukuthi uma izwe lingakwamukeli ukuzisola nokuxolisa kwami, kungcono ngiqhele; ngithole ezinye izinto. Nginenhlanhla yokuthi umndeni wami uyazi ukuthi isinqumo engisithathayo ngisuke ngicabangela (wona) futhi ngempela lesi kube siyinqumo (esiwuvunile) ngoba sengikwazi ukuhlala (nawo) – into okuphele iminyaka ngingakwazi ukuyenza. Ngiyakwazi ukuhlala nabazukulu futhi ngiyakwazi nokubondla,” kuphetha uNene